รวมคำศัพท์น่ารู้ ธรรมศึกษา ชั้นตรี
สื่อสาระสำคัญการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา
วิชา ธรรมวิภาค
คำศัพท์ | คำแปล | ความหมายอื่นๆ |
ธรรมวิภาค | การจำแนกธรรม, การแยกแยะธรรม, การแจกแจงธรรม,ส่วนแห่งธรรม |
การจัดหัวข้อธรรมออกเป็นหมวดๆ |
นวโกวาท | คำสอนสำหรับผู้บวชใหม่ | คำสั่งสอนสำหรับภิกษุบวชใหม่ |
พหุปการธรรม | ธรรมมีอุปการะมาก | ธรรมเป็นเครื่องอุปการะมิให้เผลอขาดสติ |
โลกปาลธรรม | ธรรมคุ้มครองโลก | ธรรมคุ้มครองมนุษยโลกให้คงเป็นมนุษย์ |
กุศลธรรม | ธรรมอันเป็นกุศล | ธรรมข้างฝ่ายดีงาม |
เทวธรรม | ธรรมแห่งเทวดา | ธรรมอันทำคนให้เป็นเทวดา |
โสภณธรรม | ธรรมอันทำให้งาม | ธรรมที่สร้างคนให้มีอัธยาศัยดีงาม |
ทุลลภบุคคล | บุคคลอันหาได้ยาก | บุคคลที่มีคุณความดีอยู่ในโลกและหาได้ยาก |
บุพพการี | บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน | คนที่มีบุญคุณกับเรามาก่อน |
กตัญญู | บุคคลผู้รู้อุปการะที่คนอื่นทำแล้ว | คนที่รู้จักบุญคุณคน |
กตเวที | บุคคลผู้กระทำคุณตอบแทนผู้มีพระคุณ | คนที่รู้จักบุญคุณคนแล้วทำดีตอบแทน |
รัตนตรัย | แก้ว 3 ประการ | แก้ว 3 ดวง คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ |
พุทธโอวาท | โอวาทของพระพุทธเจ้า | โอวาทที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ |
โอวาทปาฏิโมกข์ | การประกาศโอวาทของพระพุทธเจ้า | หลักหัวใจทางพระพุทธศาสนา คือ โอวาทปาฏิโมกข์ |
อกุศลมูล | รากเหง้าแห่งอกุศล | สิ่งที่ไม่ดี |
กุศลมูล | รากเหง้าแห่งกุศล | สื่งที่ดีงาม |
สัปปุริสบัญญัติ | ข้อบัญญัติของสัตบุรุษ | ข้อที่บัณฑิตหรือคนดีตั้งไว้ |
อปัณณกปฏิปทา | ข้อปฏิบัติไม่ผิด | ข้อที่เมื่อปฏฺิบัติแล้วไม่เป็นความผิด |
อินทรียสังวร | สำรวมอินทรีย์ | สำรวมระวังตนเองด้านตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ |
โภชเน มัตตัญญุตา | รู้จักประมาณในการบริโภค | รู้จักประมาณตนในการกิน |
ชาคริยานุโยค | หมั่นประกอบความเพียรไม่เห็นแก่นอน | |
บุญกิริยาวัตถุ | วัตถุอันเป็นที่ตั้งแห่งการทำบุญ | วิธีหรือหลักการทำบุญ |
วุฑฒิธรรม | ธรรมเป็นเหตุแห่งความเจริญ | |
สัปปุริสสังเสวะ | การคบสัตบุรุษ | |
สัทธัมมัสสวนะ | การฟังพระสัทธรรม | |
โยนิโสมนสิการ | การตริตรองโดยอุบายแยบคาย | |
จักรธรรม | ธรรมเป็นดุจล้อรถนำไปสู่ความเจริญ | |
ปฏิรูปเทสวาสะ | อยู่ในถิ่นดี | |
สัปปุริสูปัสสยะ | คบคนดี | |
อัตตสัมมาปณิธิ | ตั้งตนไว้ชอบ | |
ปุพเพกตปุญญตา | มีบุญบารมีมาแต่ปางก่อน | |
อคติ | ทางที่ไม่ควรถึง หรือ ความลำเอียง | |
ปธาน | ความเพียร | บางแห่งเรียก สัมมัปปธาน ก็ได้ |
สังวรปธาน | เพียรระวังบาปมิให้เกิดขึ้นในสันดาน | |
ปหานปธาน | เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว | |
ภาวนาปธาน | เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน | |
อนุรักขณาปธาน | เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม | |
อธิษฐานธรรม | ธรรมที่ควรตั้งไว้ในใจ | |
อิทธิบาทธรรม | ธรรมคุณเครื่องให้สำเร็จความประสงค์ | |
ปาริสุทธิศีล | ข้อปฏฺิบัติทำให้ศีลบริสุทธิ์ | |
อเนสนา | การไม่เลี้ยงชีพในทางที่ผิด | |
กุลทูสกะ | การไม่เลี้ยงชีวิตด้วยการประพฤติชั่ว | |
อารักขกัมมัฏฐาน | การเจริญธรรมเป็นเครื่องรักษาใจ | |
มรณัสสติ | การระลึกนึกถึงความตายของตน | |
พรหมวิหารธรรม | ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพรหม | คุณธรรมสำหรับผู้เป็นใหญ่ หรือดำรงตำแหน่งใหญ่ๆ |
สติปัฏฐาน | การตั้งสติพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรม เป็นอารมณ์ | |
ตจปัญจกกัมมัฏฐาน | การพิจารณาผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ให้เห็นว่าไม่สวยไม่งาม | |
อริยสัจ | ความจริงอันประเสริฐ | |
ตัณหา | ความทะยานอยาก | |
กามตัณหา | ความอยากในสิ่งที่น่ารัก น่าใคร่ | |
ภวตัณหา | ความอยากเป็นนั่นเป็นนี่ | |
วิภวตัณหา | ความอยากไม่เป็นนั่นเป็นนี่ | |
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา | ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ | |
อนันตริยกรรม | กรรมอันให้ผลในลำดับไป | กรรมหนัก |
อภิณหปัจจเวกขณะ | หัวข้อที่ควรพิจารณาเนืองๆ หรือ ทุกวันๆ |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น