รวมคำศัพท์น่ารู้ ธรรมศึกษา ชั้นตรี
สื่อสาระสำคัญการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา
วิชา ธรรมวิภาค
| คำศัพท์ | คำแปล | ความหมายอื่นๆ |
| ธรรมวิภาค | การจำแนกธรรม, การแยกแยะธรรม, การแจกแจงธรรม,ส่วนแห่งธรรม |
การจัดหัวข้อธรรมออกเป็นหมวดๆ |
| นวโกวาท | คำสอนสำหรับผู้บวชใหม่ | คำสั่งสอนสำหรับภิกษุบวชใหม่ |
| พหุปการธรรม | ธรรมมีอุปการะมาก | ธรรมเป็นเครื่องอุปการะมิให้เผลอขาดสติ |
| โลกปาลธรรม | ธรรมคุ้มครองโลก | ธรรมคุ้มครองมนุษยโลกให้คงเป็นมนุษย์ |
| กุศลธรรม | ธรรมอันเป็นกุศล | ธรรมข้างฝ่ายดีงาม |
| เทวธรรม | ธรรมแห่งเทวดา | ธรรมอันทำคนให้เป็นเทวดา |
| โสภณธรรม | ธรรมอันทำให้งาม | ธรรมที่สร้างคนให้มีอัธยาศัยดีงาม |
| ทุลลภบุคคล | บุคคลอันหาได้ยาก | บุคคลที่มีคุณความดีอยู่ในโลกและหาได้ยาก |
| บุพพการี | บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน | คนที่มีบุญคุณกับเรามาก่อน |
| กตัญญู | บุคคลผู้รู้อุปการะที่คนอื่นทำแล้ว | คนที่รู้จักบุญคุณคน |
| กตเวที | บุคคลผู้กระทำคุณตอบแทนผู้มีพระคุณ | คนที่รู้จักบุญคุณคนแล้วทำดีตอบแทน |
| รัตนตรัย | แก้ว 3 ประการ | แก้ว 3 ดวง คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ |
| พุทธโอวาท | โอวาทของพระพุทธเจ้า | โอวาทที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ |
| โอวาทปาฏิโมกข์ | การประกาศโอวาทของพระพุทธเจ้า | หลักหัวใจทางพระพุทธศาสนา คือ โอวาทปาฏิโมกข์ |
| อกุศลมูล | รากเหง้าแห่งอกุศล | สิ่งที่ไม่ดี |
| กุศลมูล | รากเหง้าแห่งกุศล | สื่งที่ดีงาม |
| สัปปุริสบัญญัติ | ข้อบัญญัติของสัตบุรุษ | ข้อที่บัณฑิตหรือคนดีตั้งไว้ |
| อปัณณกปฏิปทา | ข้อปฏิบัติไม่ผิด | ข้อที่เมื่อปฏฺิบัติแล้วไม่เป็นความผิด |
| อินทรียสังวร | สำรวมอินทรีย์ | สำรวมระวังตนเองด้านตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ |
| โภชเน มัตตัญญุตา | รู้จักประมาณในการบริโภค | รู้จักประมาณตนในการกิน |
| ชาคริยานุโยค | หมั่นประกอบความเพียรไม่เห็นแก่นอน | |
| บุญกิริยาวัตถุ | วัตถุอันเป็นที่ตั้งแห่งการทำบุญ | วิธีหรือหลักการทำบุญ |
| วุฑฒิธรรม | ธรรมเป็นเหตุแห่งความเจริญ | |
| สัปปุริสสังเสวะ | การคบสัตบุรุษ | |
| สัทธัมมัสสวนะ | การฟังพระสัทธรรม | |
| โยนิโสมนสิการ | การตริตรองโดยอุบายแยบคาย | |
| จักรธรรม | ธรรมเป็นดุจล้อรถนำไปสู่ความเจริญ | |
| ปฏิรูปเทสวาสะ | อยู่ในถิ่นดี | |
| สัปปุริสูปัสสยะ | คบคนดี | |
| อัตตสัมมาปณิธิ | ตั้งตนไว้ชอบ | |
| ปุพเพกตปุญญตา | มีบุญบารมีมาแต่ปางก่อน | |
| อคติ | ทางที่ไม่ควรถึง หรือ ความลำเอียง | |
| ปธาน | ความเพียร | บางแห่งเรียก สัมมัปปธาน ก็ได้ |
| สังวรปธาน | เพียรระวังบาปมิให้เกิดขึ้นในสันดาน | |
| ปหานปธาน | เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว | |
| ภาวนาปธาน | เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน | |
| อนุรักขณาปธาน | เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม | |
| อธิษฐานธรรม | ธรรมที่ควรตั้งไว้ในใจ | |
| อิทธิบาทธรรม | ธรรมคุณเครื่องให้สำเร็จความประสงค์ | |
| ปาริสุทธิศีล | ข้อปฏฺิบัติทำให้ศีลบริสุทธิ์ | |
| อเนสนา | การไม่เลี้ยงชีพในทางที่ผิด | |
| กุลทูสกะ | การไม่เลี้ยงชีวิตด้วยการประพฤติชั่ว | |
| อารักขกัมมัฏฐาน | การเจริญธรรมเป็นเครื่องรักษาใจ | |
| มรณัสสติ | การระลึกนึกถึงความตายของตน | |
| พรหมวิหารธรรม | ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพรหม | คุณธรรมสำหรับผู้เป็นใหญ่ หรือดำรงตำแหน่งใหญ่ๆ |
| สติปัฏฐาน | การตั้งสติพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรม เป็นอารมณ์ | |
| ตจปัญจกกัมมัฏฐาน | การพิจารณาผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ให้เห็นว่าไม่สวยไม่งาม | |
| อริยสัจ | ความจริงอันประเสริฐ | |
| ตัณหา | ความทะยานอยาก | |
| กามตัณหา | ความอยากในสิ่งที่น่ารัก น่าใคร่ | |
| ภวตัณหา | ความอยากเป็นนั่นเป็นนี่ | |
| วิภวตัณหา | ความอยากไม่เป็นนั่นเป็นนี่ | |
| ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา | ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ | |
| อนันตริยกรรม | กรรมอันให้ผลในลำดับไป | กรรมหนัก |
| อภิณหปัจจเวกขณะ | หัวข้อที่ควรพิจารณาเนืองๆ หรือ ทุกวันๆ |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น